جراحی پای پرانتزی
پای پرانتزی به دلیل شرایط قرارگیری نوزادان در رحم مادر، در کودکان و نوزادان تازه متولد شده و کودکانی که تازه شروع به راه رفتن میکنند، بسیار زیاد دیده میشود. با افزایش سن کودک این انحراف در پاها به مرور رفع میشود اما توصیه میکنیم در صورت مشاهده و ادامه داشتن این عارضه پس از دوران کودکی، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. در این مقاله به روشهای جراحی پای پرانتزی و درمان آن میپردازیم.
پای پرانتزی
در حالت طبیعی، هنگام ایستادن فرد سالم باید قوزک پا در کنار هم قرار گیرد و فاصله زیادی بین زانوها نباشد. اگر به هر دلیلی زمانی که قوزک پا کنار هم قرار گرفته، فاصله زیادی بین زانوها مشاهده شود، فرد به عارضه پای پرانتزی یا ژنوواروم مبتلا بوده و پای آن به شکل کمانی یا پرانتزی است. معمولاً این عارضه درد شدیدی ندارد اما با اضافه وزن شدید و ورود به سن بلوغ، ممکن است فرد در لگن، زانو و قوزک پا احساس درد داشته باشد.
معمولاً این عارضه در افرادی که تازه به دنیا میآیند رخ میدهد؛ به دلیل اینکه مفاصل این افراد تازه به دنیا آمده در حال رشد است این اتفاق میافتد. اگر پس 2 سالگی این پرانتزی بودن پا وجود داشت و برطرف نشد، نیاز است تا به پزشک متخصص مراجعه شود.
پای پرانتزی میتواند به دلایل مختلفی از جمله پوکی استخوان، بیماریهای نادر، شکستگی اطراف زانو، بیماریهای متابولیک، اضافه وزن، کوتاه بودن عضلات نیم غشایی و نیم وتری، ضعیف بودن عضلات دو سر ران، جوش خوردن نادرست شکستگیهای اطراف مفصل زانو، نرمی استخوان، بیماری بلانت، آرتروز، عفونت یا تومور داخل استخوان و تخریب صفحه رشد انتهای فوقانی تیبیا و … ایجاد شود.
عمل جراحی پای پرانتزی چیست؟
عمل جراحی پای پرانتزی یکی از جراحیهای ارتوپدی است که به منظور اصلاح اختلالهای بنیادی پای انجام میشود. در این جراحی، پا به شکل حرف X یا حرف O درآمده و معمولاً به علت نقص ترکیبی از ساختارهای استخوانی، عضلانی و غضروفی زانو و مچ پا اتفاق میافتد.
به عبارت دیگر، در افرادی که پاهای پرانتزی دارند، زانوها به هم نزدیک میشوند و اندامها به شکل حرف X یا حرف O در آمدهاند. این وضعیت میتواند باعث ایجاد فشار زیاد بر روی مفاصل پا و زانو شود که منجر به درد، آرتروز (بیماری مفصل) و محدودیت حرکت میشود.
برای اصلاح پای پرانتزی، جراحی ارتوپدی به عنوان یک راه حل طبی ممکن است به جدایی و تعمیل بافتها و استخوانها در محدوده زانو و مچ پا، تعویض و یا تثبیت استخوانها و مفاصل، و گاهی اوقات تنظیم مجدد عضلات و رباطها با انتخابهای متنوع ترکیبی بپردازد.
پس از انجام عمل جراحی پای پرانتزی، توانایی حرکت و کارایی پا بهبود مییابد و مشکلات مرتبط با فشار زیاد بر روی مفاصل و نقاط زانویی کاهش مییابد. همچنین، با توجه به شدت اختلال و نیاز بیمار، فیزیوتراپی پس از عمل جراحی ممکن است برای بهبود بیشتر عضلات و توان حرکتی طراحی شود. برای انجام این جراحی و تعیین نیاز به آن، باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید و مشکلات و علائم خود را با او مطرح کنید تا تشخیص و درمان مناسب انجام شود.
علائم پای پرانتزی
درمان زانوی پرانتزی
روشهای درمانی مختلفی برای درمان زانوی پرانتزی وجود دارد که توسط پزشک متخصص و با توجه به وضعیت و شرایط بیمار انتخاب میشود. دکتر آقاعلیخانی با تشخیص صحیح میتواند بهترین روشهای درمانی را برای بیمار در نظر بگیرد و این عارضه را درمان کند. زمانیکه شدت زانوی پرانتزی در کودکان کم باشد میتوان از کفی، کفش مناسب و بریس برای درمان زانوی پرانتزی استفاده کرد و در صورت شدید بودن ممکن است پزشک تصمیم به جراحی بگیرد. در عمل جراحی زانوی پرانتزی، سر استخوانهای پا با استفاده از اره مخصوصی بریده شده و در موقعیت مناسب قرار میگیرد. سپس با کمک پلاک و پیچ یا میلههای فلزی تثبیت و محکم شده و نیروی وزن بطور مساوی در قسمتهای داخلی و خارجی مفصل زانو تقسیم میشود.
بکار بردن پلاکها در پای بیماران به صورت دستی و چشمی که با خطا همراه است و پس زدن این پلاکها توسط بدن انسان از جمله مشکلات این روش جراحی است که در روش جدید جراحی برطرف شده است. در این روش پلاکهای مخصوص هر بیمار توسط دستگاه شکل دهی میشود و سپس در بدن او قرار میگیرد. از مهم ترین مزایای جراحی زانوی پرانتزی میتوان به جلوگیری از تخریب بیشتر غضروف مفصلی، اصلاح شکل ظاهری زانو، کاهش درد و تعویق زمان تعویض کامل مفصل زانو اشاره کرد.
چه کسانی به پای پرانتزی مبتلا میشوند؟
پای پرانتزی در نوزادان و کودکانی که تازه شروع به راه رفتن میکنند، بسیار رایج است. نوزادانی که با پای پرانتزی به دنیا میآیند، معمولا تا زمان 18 ماهگی خود به خود خوب میشوند. اما کودکان بزرگتر نیز ممکن است به این عارضه مبتلا شوند و برای درمان نیازمند مراقبتهای جدیتری باشند.
علت پای پرانتزی در نوزادان چیست؟
شایعترین علت پای پرانتزی در نوزادان، وضعیتی به نام ژنوواروم فیزیولوژیک است. این وضعیت زمانی ایجاد میشود که، جنین در رحم مادر در حال رشد بوده و در محل تنگی قرار داشته باشد.
اگر پاهای نوزادان تا 2 سالگی صاف نشد، ممکن است مشکل ایجاد شده علت دیگری داشته باشد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری بولونت یا تیبیا وارا که یک اختلال رشد است و معمولا به دلیل وجود مشکل در صفحه رشد استخوان ساق پای کودک ایجاد میشود. این بیماری معمولا در کودکان آفریقایی، آمریکایی، کودکانی که اضافه وزن دارند و کودکانی که زودتر شروع به راه رفتن میکنند، شایعتر است.
- راشیتیسم معمولا به دلیل کمبود کلسیم یا ویتامین دی ایجاد میشود و در آن، استخوانهای کودک به دلیل کمبود این مواد مغذی نرم و ضعیف خواهد شد.
- کوتولگی که شایعترین نوع آن ناشی از اختلال رشد استخوان به نام آکندروپلازی میباشد.
- شکستگیهای استخوانی که به درستی بهبود نیافتهاند.
- رشد غیر طبیعی استخوانها یا دیسپلازی استخوان
- مسمومیت با فلوراید یا سرب
آیا پای پرانتزی نیاز به جراحی دارد؟
بله، در بسیاری از موارد پای پرانتزی نیاز به جراحی دارد. درمان پای پرانتزی معمولاً به عمل جراحی نیاز دارد تا استخوانها و ساختارهای دیگر پا به حالت طبیعی خود بازگردانده شوند و تثبیت شوند. جراحی پای پرانتزی میتواند شامل استفاده از پیچها، پلاکها، پینها یا سایر وسایل تثبیتی باشد تا استخوان به درستی بچرخد و پایی درست و عملکردی داشته باشید.
البته، در برخی موارد خاص، ممکن است درمان پای پرانتزی بدون جراحی انجام شود. این معمولاً در صورتی است که پرانتز به طور کامل بسته نباشد و بتوان با استفاده از روشهای غیر جراحی مانند روشهای انعقادی یا استفاده از دستگاههای تثبیتی موقت، پای را به حالت درست برگرداند. اما در بسیاری از موارد، جراحی لازم است تا پای به طور دقیق ترمیم شود و عملکرد طبیعی خود را بهبود بخشد.
مراقبت های پس از جراحی پای پرانتزی
پس از جراحی در بیمارستان از پمپ درد و داروهای تزریقی برای کاهش درد استفاده میشود و پس مرخص شدن از بیمارستان با تجویز پزشک، مصرف داروی مسکن توصیه میشود. به مدت یک تا سه هفته پس از جراحی، بیمار باید از بریس و زانوبند برای محافظت از زانو استفاده کند و از فشار آوردن به زانو بپرهیزد. اگر بیمار مجبور به راه رفتن شد، باید از عصا و واکر استفاده کند. بیمار باید تمامی دستورات پزشک را به درستی انجام دهد و از استراحت طولانی مدت بپرهیزد. برای کاهش درد و التهاب بهتر است زانو بالاتر از سطح بدن قرار گیرد و قرار دادن یخ میتواند باعث کبودی و التهاب شود. زخم بیمار حتماً باید به صورت خشک نگهداری شود و هنگام استحمام خیس نشود.
عوارض پای پرانتزی
اگر میخواهید تا هنگام راه رفتن مفاصل شما درد نگیرد، حتماً توصیه میکنیم که اگر دارای پای پرانتزی هستید به پزشک مراجعه کنید. هر زمانی که بگذرد امکان دارد که باعث پارگی غضروف زانو شود که بسیار دردسرساز خواهد بود. عارضه آرتروز زانو از عواملی است که ممکن در صورت عدم مراجعه به پزشک دچارش شوید.
در صورتیکه پای پرانتزی درمان نشود میتواند عوارض بسیاری از جمله موارد زیر به همراه داشته باشد:
- فشار آوردن بر روی مفاصل اطراف زانو، رباطها و تاندونها
- احساس درد در زانو
- ساییدگی و آرتروز زانو با افزایش سن
- آسیب دیدگی زانو
- آسیب دیدگی مینیسک پا و پارگی مینیسک داخلی زانوها
- التهاب مچ پا
- بروز درد و ناراحتی در ران پا
- ورم مفصل زانو
- احساس درد در هنگام راه رفتن
- آسیب دیدگی عصبی
- کمر درد مزمن
- التهاب مفاصل
- کشیدگی عضلانی
عوارض جراحی پای پرانتزی
عمل جراحی پای پرانتزی ممکن است با عوارضی همراه باشد که مهمترین آنها عبارت است از:
- خونریزی، عفونت و واکنشهای آلرژیک به بخشهای مختلف عمل جراحی
- درد پس از جراحی که تا مدتها ادامه مییابد و برای تحمل آن میتوان از داروهای مسکن استفاده کرد.
- داشتن احساس خنکی یا گرمی در برخی قسمتهای اطراف محل جراحی
- ایجاد مشکلات پوستی در ناحیه جراحی به دلیل فشار، لخته خون و دیگر عوامل
- تغییر در نحوه راه رفتن به دلیل تغییر شکل پا ها
- احساس ناتوانی، افسردگی و دیگر مشکلات روانی
- نیاز به آموزش و باز آموزی برای یادگیری نحوه استفاده از پروتز
جمع بندی
ژانوواروم یا پای پرانتزی عارضه ای است که میتواند در تمامی سنین و از نوزادی تا بزرگسالی بروز کند. با شدت گرفتن این بیماری راه رفتن به صورت اردکی و چرخش جانبی زانو نمایان میشود. در افراد مبتلا به این بیماری، وضعیت قرارگیری استخوان درشت نی در ساق پا، با استخوان ران نادرست و نامناسب است. در پای پرانتزی زمانیکه فرد میایستد و مچ هر دو پا را به هم میچسباند، قوسی پرانتزی شکل در ساق پا و زانوی پا مشاهده میشود.
پای پرانتزی در کوکان و نوزادان تازه متولد شده رایج است و در بزرگسالان ممکن است به دلیل بیماریهای خاصی ایجاد شود. روشهای درمان این بیماری به سن و شرایط بیمار بستگی دارد. در صورت خفیف بودن این عارضه پزشک از درمان غیر جراحی و در صورت شدید بودن از روشهای جراحی استفاده میکند. توصیه میشود در صورت مشاهده زانوی پرانتزی سریعاً به متخصص مراجعه کنید. مراجعه به موقع میتواند از عوارض بعدی این عارضه جلوگیری کند..
سلام من چند سالی کشتی کار میکدم بچه تر که بودم، میخواستم بدونم مشکل پای پرانتزی که الان دارم به کشتی مربوط میشه یا ارثی هستش؟ کلا روشی وجود داره که این رو تشخیص داد؟