شکستگی دررفتگی مونتژیا
ناحیه ساعد دست، از دو استخوان رادیوس (زند زبرین) و اولنا (زند زیرین) تشکیل شده است. این دو استخوان در مفصل آرنج و مفصل مچ دست با یکدیگر در ارتباط هستند. استخوانهای رادیوس و اولنا در ساعد به صورت موازی با هم قرار گرفتهاند و به صورت طبیعی، استخوان رادیوس از استخوان اولنا مقداری کوتاهتر است. سر استخوان رادیوس در آرنج، با استخوان بازو مفصل میشود و انتهای تحتانی رادیوس نیز در محل مچ با استخوانهای اسکافویید و لونیت در ارتباط است.
شکستگی دررفتگی مونتژیا به حالتی گفته میشود که در اثر ضربه ، یکسوم ابتدایی تنه اولنا شکسته شده و در عین حال، سر رادیوس دچار دررفتگی یا Dislocation شود. این نوع شکستگی در حالتی ایجاد میشود که دست حایل بدن باشد، آرنج کاملا باز باشد و ساعد در وضعیت پروناسیون یا چرخیده به داخل قرار گرفته باشد. در این حالت وارد شدن ضربه میتواند منجر به شکسته شدن تنه اولنا و دررفتگی سر رادیوس شود. دررفتگی سر رادیوس در همهی جهات میتواند اتفاق بیافتد؛ اما در بیشتر اوقات دچار دررفتگی به سمت جلو میشود.
شکستگی دررفتگی مونتژیا به صورت کلی خیلی شایع نبوده و حدود 2% شکستگیهای ساعد را شامل میشود. این وضعیت در کودکان شیوع بیشتری دارد و احتمال وقوع آن در بالغین کمتر میباشد؛ به همین دلیل نوع درمان آن در بالغین و کودکان متفاوت است.
تقسیمبندی شکستگی دررفتگی مونتژیا
تقسیم بندی انوع شکستگی دررفتگی مونتژیا بر اساس Bado Classification به شرح زیر است:
- نوع ۱: در این نوع، شکستگی در یک سوم فوقانی یا میانی اولنا وجود داشته و سر رادیوس به سمت جلو دچار دررفتگی شده است. این وضعیت، شایع ترین نوع شکستگی مونتژیا در کودکان میباشد.
- نوع ۲: در این نوع، شکستگی در یک سوم فوقانی یا میانی استخوان اولنا ایجاد میشود و سر رادیوس به سمت عقب دچار دررفتگی میشود. این وضعیت بیشتر در بالغین دیده میشود.
- نوع ۳: در این نوع، شکستگی در قسمت متافیز اولنا به همراه دررفتگی جانبی سر رادیوس ایجاد میشود.
- نوع ۴: در این نوع، شکستگی در یک سوم فوقانی یا میانی رادیوس و اولنا همراه با دررفتگی سر رادیوس ایجاد میشود.
بیشتر بدانید: دررفتگی مفصل انگشت دست چگونه است؟
شکستگی دررفتگی مونتژیا چه علایمی دارد؟
- تورم: در اثر شکستگی دررفتگی مونتژیا، ممکن است ظاهر ساعد مقداری تغییر کند؛ به این صورت که ساعد و مفصل آرنج اندکی دچار تورم شوند.
- درد: در محل شکسته شدن استخوان اولنا و همچنین دررفتگی سر رادیوس فرد احساس درد میکند. این درد با حرکات چرخشی شدت مییابد. ساعد ناپایدار است و محدودیت حرکت در ساعد دیده میشود.
- ناتوانی در حرکت دادن انگشت شست: ممکن است در اثر شکستگی، اعصاب این ناحیه دچار آسیب شوند و فرد دچار علائمی همچون ناتوانی در باز کردن انگشت شست گردد.
- سندرم کمپارتمان حاد: ممکن است فرد دچار سندرم کمپارتمان حاد شود و علائمی همچون بی حسی، ضعف، گزگز و درد منتشر بروز دهد.
- آسیبهای بافتی: پوست و بافت نرم ناحیه آسیب دیده باید از نظر جراحات پوستی، کوفتگی عضلات، آسیب تاندونها و مسائل عصبی-عضلانی بررسی شوند.
چه عوارضی ممکن است در شکستگی دررفتگی مونتژیا دیده شود؟
- PIN یا Posterior Interosseous Nerve Syndrome: در این سندرم اعصاب بین استخوانی خلفی در تونل رادیال گیر میکنند که سبب ایجاد اختلال در باز کردن انگشت شست و دیگر انگشتان در محل مفاصل متاکارپوفارنژیال میگردد. این عارضه در اکثر افراد دچار شکستگی دررفتگی خودبخود برطرف میشود؛ اما اگر پس از دو تا سه ماه بهبود نیابد نیازمند بررسی بیشتر خواهد بود.
- ممکن است استخوان ها جوش نخورند یا بد جوش بخورند که در این صورت، احتمالا فرد دوباره به جراحی نیاز پیدا خواهد کرد.
- ممکن است اعصاب ناحیه آرنج و ساعد دچار گیر افتادگی، پارگی یا فشار شوند که در این موارد احتمال آسیب عصب اولنا کمتر بوده و بیشتر آسیب عصب مدین و رادیال شایع است.
- ممکن است فرد دچار سندرم کمپارتمان و عوارض ناشی از آن گردد.
- در اثر بی حرکتی بیش از حد آرنج ممکن است آرنج، به خصوص در افراد بالغ، دچار سفتی شود و باعث ایجاد محدود حرکتی در مفصل آرنج و ساعد گردد.
- خطر ایجاد استئوآرتریت افزایش پیدا خواهد کرد.
- در صورت وجود زخم ممکن است عفونت بر روی آن سوار شود.
- ممکن است وضعیتی به نام میوزیت اسیفیکان ایجاد شود. در این حالت عضلات دچار استخوانیشدن میشوند.
بیشتر بخوانید: دررفتگی آرنج چگونه اتفاق می افتد؟
شکستگی دررفتگی مونتژیا چگونه تشخیص داده میشود؟
در افرادی که مشکوک به شکستگی دررفتگی مونتژیا هستند، عکس رادیوگرافیک ساعد از نمای قدامی خلفی و جانبی درخواست میشود تا وضعیت استخوانها و مفاصل بررسی گردد.
درمان شکستگی دررفتگی مونتژیا به چه شکلی انجام میگیرد؟
در کودکان، جااندازی بیشتر به صورت بسته صورت میگیرد. برای این منظور، جااندازی سر رادیوس با چرخاندن ساعد به طرف خارج و فشار مستقیم بر سر استخوان رادیوس انجام میشود. پس از جااندازی، کل اندام فوقانی در گچ بلند از کف دست تا بالای بازو فرو میرود و حدود شش هفته بعد گچ دست باز میشود. اگر شکستگی استخوان اولنا به صورت طولی ایجاد شده باشد فرد به جراحی نیاز خواهد داشت. اکثر کودکان با شکستگی دررفتگی مونتژیا اگر به موقع تشخیص داده شده و درمان شوند نتیجه درمان آنها بسیار رضایتبخش خواهد بود.
درمان شکستگی مونتژیا در بالغین با کودکان متفاوت است؛ چراکه بالغین نسبت به کودکان بیشتر در معرض کوتاهی و بدشکلی ساعد قرار دارند و به همین دلیل نیاز بیشتری به انجام درمان جراحی خواهند داشت. در بالغین، ابتدا سر رادیوس به صورت بسته جااندازی میشود، سپس شکستگی تنه استخوان اولنا طی جراحی با پیچ و پلاک ثابت میگردد. لازم به ذکر است که اگر جااندازی بسته رادیوس موفقیت آمیز نباشد باید برای جااندازی آن جراحی انجام شود. بیشترین تکنیک جراحی که برای بالغین مورد استفاده قرار میگیرد تکنیک ORIF است. پس از جراحی نیز دست باید به مدت طولانی در اسپلینت یا آتل قرار بگیرد. جااندازی باید به صورت اورژانس و زیر بیهوشی عمومی برای فرد صورت بگیرد.
میزان بهبودی فرد به عوامل مختلفی از جمله شدت آسیب وارده به استخوانها، استحکام آنها و توانایی بازسازی این استخوانها بستگی دارد. به صورت کلی کودکان نسبت به بالغین نتیجهی بهتری از درمان میگیرند. همچنین زمان بهبودی آنها نسبت به بالغین کوتاهتر است و بازسازی استخوانها در آنها بهتر و سریعتر صورت میگیرد.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470575/
https://www.orthobullets.com/trauma/1024/monteggia-fractures