عفونت فضای تنار و کف دست
عفونت دست ممکن است صدمات جبرانناپذیری را به فرد بیمار وارد کند و به همین دلیل شناختن این بیماری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ضعف دست، سفتی و آسیب به پوست و عصب و استخوان از عوارض عفونت کف دست است؛ بنابراین تشخیص و درمان به موقع آن دارای اهمیت است. در برخی موارد با آنتیبیوتیک میتوان عفونت را درمان کرد؛ اما اگر بیش از دو الی سه روز برای درمان این بیماری اقدام نشود، ممکن است روش جراحی تنها راه درمان عفونت باشد.
استخوانها و عضلات و دیگر عناصر دست به چه ترتیبی در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند؟
دست، با ساختار آناتومیک پیچیدهی خود، در انجام کارهای روزانه ما نقش مهمی دارد. با کمک آن میتوان کارهای ظریف یا کارهایی که نیاز به انرژی زیاد دارند را انجام داد. به طور کلی دست شامل کف دست یا پالمار، پنج انگشت متصل به آن و ناحیه پشت دست یا دورسال است. انگشتان روی کف دست خم میشوند و وظیفهی گرفتن اشیا را برعهده دارند. پنج استخوان در کف دست وجود دارد که به وسیله عضلات پوشیده شده است. انگشت شست دارای دو استخوان بوده و سایر انگشتان هر کدام از سه استخوان تشکیل شدهاند.
عضلات حرکتدهنده دست به دو دسته درونی و بیرونی تقسیم میشوند. عضلات بیرونی، عضلاتی هستند که در ساعد قرار دارند ولی تاندون آنها از مچ دست عبور میکند و به استخوانها متصل میشود. عضلات درونی به چهار دسته زیر تقسیم میشوند:
- عضلات تنار: عضلات تنار شامل سه عضله کوچک در قاعده انگشت شست است. این عضلات برجستگیای را در کف دست درکنار انگشت شست ایجاد میکنند که به آن، ناحیهی تنار گفته میشود. عضلات این ناحیه حرکات انگشت شست را کنترل میکنند.
- عضلات هایپوتنار: ناحیه هایپوتنار متشکل از چهار عضله است که برجستگی ناحیه کنار انگشت کوچک را تشکیل میدهند.
- عضلات بیناستخوانی یا اینتروسئوسها: شامل هفت عضلهاند که در بین استخوانهای کف دست قرار گرفته و وظیفه باز و بسته کردن انگشتان را برعهده دارند.
- عضلات کرمیشکل یا لومبریکال: این عضلات از تاندون خمکنندهی انگشتان منشا گرفته و به تاندونهای بازکنندهی انگشت متصل میشوند و وظیفه آنها باز کردن مفاصل بین بندهای انگشتان است.
بیشتر بدانید: شکستگی مچ دست چگونه است؟
چه عواملی باعث عفونت کف دست و ناحیه تنار میشوند؟
گازگرفتگی حیوانات و انسان ممکن است باکتریهای سطحی پوست یا دهان را وارد دست کند. در موارد گازگرفتگی، زخم را به خوبی شست و شو میدهند و از آنتیبیوتیک استفاده میکنند. زخم ناشی از گازگرفتگی را معمولا نمیبندند تا اگر عفونتی در آن ناحیه مشاهده شد، بتوان آن را تخلیه کرد.
خراش پوستی راه ورود باکتریها به لایههای داخلیتر را ایجاد میکند. ورود باکتریها سبب ایجاد عفونت در دست میشود که به آن سلولیت میگویند. این عفونت ممکن است به خون راه پیدا کرده و به سراسر بدن منتشر شود و آسیبهای جدیتری را برای فرد ایجاد کند؛ بنابراین تجویز فوری آنتیبیوتیک ضروری است.
عفونت هرپسی توسط ویروس هرپس ایجاد میشود. این بیماری بیشتر در کارکنان بهداشت و سلامت و در اثر برخورد با بزاق افراد آلوده به ویروس مشاهده میشود. یک برآمدگی کوچک، با یا بدون درد، در ناحیه کف دست علامتی از عفونت هرپسی است.
باکتریهای استافیلوکوک اورئوس به یک نوع خاص از آنتیبیوتیک به نام متی سیلین، مقاوم هستند. این باکتریها بیشتر در سطح جامعه و اماکن عمومی مثل باشگاهها و خانههای نگهداری از سالمندان، منتقل میشوند. در صورتی که عفونت دست شما با مصرف آنتیبیوتیک در طی یکی دو روز بهبود نیافت حتما به پزشک مراجعه کنید. گاهی برای درمان این دسته از باکتریها انجام عمل جراحی ضروری است.
ایجاد زخم در اطراف تاندونها ممکن است راهی برای ورود باکتری و التهاب تاندون ایجاد کند. در التهاب تاندون، دست متورم و قرمز شده و معمولا انگشتان به حالت خم باقی میمانند و سفت میشوند.
علائم عفونت ناحیه تنار و کف دست چیست؟
عفونت کف دست بر اساس نوع عامل آلودهکننده، تظاهرات متفاوتی دارد. به طور کلی در همه انواع عفونتهای دست، تظاهرات زیر مشاهده میشود:
- تورم
- درد شدید
- قرمزی
- گرمتر شدن ناحیهی درگیر
- سر باز کردن عفونت به سطح پوست
تورم در بعضی از موارد به حدی شدید است که دست، شبیه دستکش باد شده میشود و فرد نمیتواند انگشتان خود را حرکت دهد. عفونت هرپسی شامل برجستگیهایی است که از مایع شفافی پر شده و علاوه بر درد و قرمزی، خارش هم ایجاد میکند. در برخی موارد ممکن است علائم بالا با تب همراه باشند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره آرتروز مچ دست
عفونت ناحیه تنار و کف دست چگونه تشخیص داده میشود؟
عفونت کف دست معمولا با مشاهده قابل تشخیص است اما موارد زیر نیز میتواند به تشخیص قطعی آن کمک کند.
یافتههای آزمایشگاهی: برای تشخیص عفونت هرپسی، از عمق زخم نمونه تهیه شده و زیر میکروسکوپ بررسی میشود. در صورت انجام جراحی و خارج کردن بافتهای تخریب شده و عفونت، حتما بافت خارجشده برای بررسی عامل عفونت، به آزمایشگاه فرستاده میشود.
تصویربرداری: از شایعترین دلایل ایجاد عفونت، تروما یا همان ضربه به دست و ایجاد خراش و زخم روی آن است. برای بررسی وجود شکستگی یا جسم خارجی داخل دست، تصویربرداری کمککننده است. از طریق بررسیهای رادیولوژیک، میتوان حبابهای هوای ایجادشده به وسیلهی میکروبها و عفونت استخوانی را به راحتی تشخیص داد. سونوگرافی برای افتراق سلولیت از التهاب غلاف تاندون مناسب است.
برای درمان عفونت کف دست و ناحیه تنار چه اقداماتی لازم است؟
- درمان آنتیبیوتیکی: در بیماریهای عفونی، درمان دارویی مناسب، برای کاهش عوارض بیماری و تاثیرات آن بر زندگی بیمار بسیار مهم است. در درمان عفونتهای ناشی از باکتری مقاوم به متیسیلین، انتخاب نوع مناسب آنتیبیوتیک اهمیت زیادی دارد. سفالکسین، کلیندامایسین، آمپیسیلین-سولباکتام، سفازولین و ونکومایسین از آنتیبیوتیکهای پرکاربرد در درمان این عفونتها هستند.
در صورتی که دچار گازگرفتگی شدیم چگونه از ابتلا به کزاز پیشگیری کنیم؟
پس از مراجعه به مراکز درمانی برای بررسی گازگرفتگی، در صورت نیاز به واکسن هاری و کزاز، این واکسنها به افراد تزریق میشوند؛ اما در کنار آن برخی اقدامات دیگر نیز برای پیشگیری از ابتلا به کزاز پس از گازگرفتگی لازم خواهد بود که به شرح زیر میباشد:
- بی حرکت کردن دست با آتل
- بالا نگه داشتن دست (جریان خون و لنف ناحیه را بهتر میکند.)
- گرم نگه داشتن دست (با افزایش جریان خون، سلولهای ایمنی و آنتیبیوتیک بیشتری را به ناحیه منتقل میکند.)
پیشگیری از عفونت کف دست و عضلات ناحیه تنار
حفظ بهداشت دست اهمیت ویژهای دارد. تمام زخمها و پارگیهای دست را با آب تمیز بشویید و با پارچه تمیز ببندید. پانسمان مناسب و رسیدگی به زخم از ایجاد عوارض عفونت جلوگیری میکند.