شکستگی مچ پا
شکستگی مچ پا، یکی از آسیبهای شایع است که ممکن است در یک تصادف رانندگی، بازی کردن فوتبال و یا حتی در اثر لغزیدن و افتادن با آن مواجه شوید. درصورت شناخت این آسیبدیدگی میتوانید تشخیص دهید که درد مچ پای همتیمی شما در فوتبال ناشی از یک آسیبدیدگی ساده است و به زودی میتواند به بازی برگردد یا نیازمند مراجعه فوری به مراکز درمانی است. برای شناخت بیشتر شکستگی مچ پا، عوارض و روشهای درمانی آن با ما همراه باشید.
اجزای مفصل مچ پا را بهتر بشناسیم
مچ پا ساختاری استخوانی متشکل از هفت استخوان است که کنار هم قرار گرفتهاند. یکی از این استخوانها به نام قاپ (تالوس) با اتصال به انتهای استخوانهای درشتنی و نازکنی مفصل مچ پا یا همان قوزک را تشکیل میدهد. این مفصل ساختاری مشابه لولا یا قرقره دارد و در دامنهی محدودی به سمت بالا یا پایین باز و بسته میشود. شکستگی هر یک از این استخوانهای تشکیلدهندهی مفصل مچ پا به طور کلی سبب بروز علائم شکستگی مچ پا شده و اصطلاح شکستگی مچ پا یا قوزک به آن اطلاق میشود.
بیشتر بدانید: آرتریت یا التهاب مفصل مچ پا چیست؟
چگونه شکستگی مچ پا را تشخیص دهیم؟
ایجاد درد شدید و ناگهانی بعد از پیچ خوردن قوزک پا، تلاش برای ضربه زدن به توپ، ضربه به مچ پا در سوانح رانندگی و هرگونه آسیب فیزیکی مشابه زنگ خطری برای بررسی شکستگی مچ پا است. ممکن است کبودی و خون مردگی اطراف مچ پا ایجاد شود و این کبودیها با تورم شدیدی همراه باشد. مچ پا اغلب به لمس حساس شده و در شکستگیهای شدید مچ پا، با لمس محل شکستگی یا فشار به مچ پا درد شدیدی ایجاد میشود. یکی از مهمترین وظایف مفصل مچ پا تحمل وزن بدن است که در صورت شکستگی شدید مچ پا تحمل وزن بدن و در نتیجه راه رفتن، با درد بسیار شدیدی همراه هست و یا حتی امکانپذیر نیست.
شکستگی مچ پا ممکن است ظاهری شبیه به یک دررفتگی ساده داشته باشد؛ بنابراین در صورت شک کردن به شکستگی، حتما با مراجعه به یک پزشک، معاینه و افتراق شکستگی مچ پا از دررفتگی آن را به او بسپارید.
اگر با وجود شکستگی مچ پا به پزشک مراجعه نکنیم چه اتفاقی میافتد؟
اگر شکستگی مچ پا خفیف باشد، گاهی آن را با یک دررفتگی ساده اشتباه میگیریم و به امید بهبودی زودهنگام از مراجعه به پزشک خودداری میکنیم. اما اگر مدت زمان زیادی درمان شکستگی مچ پا را به تعویق بیندازیم چه سرنوشتی در انتظار مچ پای ماست؟
عدم درمان شکستگی مچ پا میتواند سبب ایجاد ناتوانیهای بسیار طولانی مدت شود. شکستگی مچ پا در صورت درمان نشدن نه تنها بهتر نمیشود که اغلب رفته رفته درد مچ پا بیشتر هم خواهد شد و این یک هشدار جدی برای مراجعه به مراکز درمانی است. استخوان شکسته در صورت درمان نشدن میتواند به عضلات و سایر بافتهای اطراف نیز آسیب وارد کند. بسیاری از این آسیبها و عوارض با شناخت شما از شکستگی مچ پا و شک زودهنگام شما به شکستگی مچ پا قابل پیشگیری است.
بیشتر بخوانید: پارگی تاندون آشیل
در صورت شک به شکستگی مچ پا چه کار کنیم؟
گاهی شکستگی مچ پا با بیرون زدگی استخوان شکسته از پوست اطراف مچ پا کاملا واضح است و گاهی نیز با توجه به نشانههای شکستگی مچ پا که در قسمتهای قبلی این نوشتار ذکر شد شما به شکستگی مچ پا شک میکنید. در تمامی مواقعی که شک به شکستگی مچ پا وجود دارد باید مچ پا را شکسته درنظر بگیرید. ابتدا حتما با اورژانس تماس بگیرید و سپس دقت کنید که تا جای ممکن مفصل شکستهی مچ پا بدون حرکت باقی بماند. تا رسیدن اورژانس در کنار مصدوم بمانید و سعی کنید به او آرامش و اطمینان دهید و در این فاصله به کاهش علائم حیاتی بیمار از جمله تعداد تنفس و نبض او دقت کنید. در صورت لزوم با بستن مچ پای آسیبدیده میتوانید از بیحرکت ماندن آن اطمینان حاصل کنید.
پزشکان چگونه شکستگی مچ پا را درمان میکنند و این درمان چه مدت طول میکشد؟
شکستگی مچ پا انواع مختلفی دارد که با توجه به هر کدام از آنها ممکن است شیوهی درمانی متفاوتی در نظر گرفته شود. در شکستگیهای مچ پا که در آن استخوان شکسته شده با نفوذ به پوست باعث خونریزی و آسیب بافتی میشود پزشکان سعی در جلوگیری از ادامهی خونریزی خواهند داشت تا از آسیب بیشتر مچ پا جلوگیری کنند. ممکن است به دلیل جابجاییهایی که بعد از شکسته شدن مچ پا اتفاق افتاده است نیاز به جا انداختن استخوان باشد.
در طی روند درمان ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد. نیاز یا عدم نیاز به جراحی به تشخیص پزشک از شدت آسیبدیدگی مچ پا بستگی دارد. پس از جا انداختن استخوانهای مچ، ثابت نگه داشتن پا تا زمان بهبودی اهمیت ویژهای دارد که برای این کار ممکن است مچ پا را گچ بگیرند و یا از آتل برای این منظور استفاده کنند.
فرایند درمان و بهبودی مچ پا بر اساس شدت آسیبدیدگی و نحوهی مراقبتهای درمانی میتواند بین ۶ تا ۹ هفته طول بکشد که در این مدت ثابت نگهداشتن مچ پا مهمترین اقدام برای جلوگیری از آسیب بیشتر مچ پا و تسریع روند بهبودی آن است.
پس از طی کردن دورهی بهبودی ممکن مچ پا مثل روز اول میشود؟
ممکن است پس از طی این دوره و ثابت نگه داشتن مچ پا در این مدت زمان دامنهی حرکت مچ پا کمتر شود و یا حرکات مچ پا با درد همراه باشد. برای بهبود این موارد میتوانید با مشورت با پزشکتان به یک متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید و پس از سپری کردن جلسات درمانی لازم، با خیال راحت و البته مراقبتهای بیشتر به فعالیتهای قبلی خود بپردازید.
توصیهی آخر
اگر ورزشکار حرفهای هستید یا آخر هفتهها با دوستانتان فوتبال بازی میکنید یا اینکه در محل کارتان هر روز از پلههای زیادی بالا و پایین میروید حتما مراقب مچ پاهایتان باشید. این مراقبت میتواند با گرم کردن مچ پا قبل از ورزش، دقت هنگام استفاده از پله برای سر نخوردن و در مجموع جلوگیری از آسیب به مچ پا باشد. اگر علیرغم تمام این مراقبتها با شکستگی مچ پا مواجه شدید با به یاد آوردن این نوشتار مچ پای خود را ثابت نگه دارید و به شناخت خود و کادر درمان اعتماد داشته باشید.
https://www.hss.edu/condition-list_ankle-fractures.asp
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/broken-ankle/symptoms-causes/syc-20450025