کیست ساده استخوان
کیست ساده استخوان (Unicameral Bone Cyst) یک توده استخوانی خوشخیم و شایع بوده و عمدتا به صورت اولیه در سنین کودکی و نوجوانی ایجاد میشود.
کیستهای ساده استخوانی حفراتی در درون استخوان هستند که با مایع پر شدهاند. اگرچه این توده میتواند در هر استخوانی دیده شود، اما میزان بروز آن در استخوان های بلند بیشتر است و اغلب در استخوان بازو و ران دیده می شود. این کیستها در اغلب موارد علامتی بروز نمیدهند و معمولا به صورت اتفاقی در عکسبرداریهای استخوانی برای نخستین بار کشف میشود. البته این کیستها با تضعیف استخوان، احتمال بروز شکستگی را افزایش میدهند.
درمان کیست ساده استخوانی بستگی به اندازه، محل و خطر آن از بابت ایجاد شکستگی دارد. جهت درمان نیز روشهای مختلفی از جمله جراحی به کار میرود. در ادامه به تفصیل درباره کیست ساده استخوان صحبت خواهیم کرد.
بیشتر بدانید: کیست گانگلیون چیست؟
کیست ساده استخوان چیست؟
کیست ساده استخوان نوعی توده خوشخیم و غیرسرطانی است که در استخوانها ایجاد میشود. این کیستها بیشتر در سنین کودکی ایجاد میشوند و شیوع آنها در پسران بیشتر از دختران است. این تودهها با توجه به خوش خیم بودنشان، به بخشهای مختلف بدن متاستاز نمیدهند. متاستاز فرایندی است که طی آن سلول سرطانی وارد جریان خون شده و به اندامها و اعضای دیگر بدن مهاجرت میکند و آنها را نیز آلوده میکند.
کیستهای ساده استخوانی اغلب در یک استخوان، در نزدیکی مفصل و صفحه رشد ایجاد می شوند. صفحات رشد نواحی غضروفی هستند که مسئولیت رشد طولی استخوان را برعهده دارند. با رشد استخوان، شکل و اندازه کیست تغییر میکند. هنگامی که رشد استخوانی فرد متوقف شود و صفحات رشد بسته شوند، کیست دیگر تغییر اندازه نخواهد داد و به مرور با سلولهای استخوانی جدید پر شده و به طور کامل ناپدید میشود.
کیستهای ساده بر اساس قرارگیری در مجاورت صفحه رشد، به دو نوع فعال و نهفته تقسیم میشوند. کیستهای فعال کیستهایی هستند که در تماس مستقیم با صفحه رشد قرار دارند. این کیستها میتوانند به قدری بزرگ شوند که منجر به ایجاد شکستگی در استخوان شوند. همچنین ممکن است به درون صفحه رشد تجاوز کنند و با ایجاد آسیب در آن، منجر به بدشکلیهای استخوانی شوند. انواع نهفته، کیستهایی هستند که با صفحه رشد تماسی ندارند. این کیستها رفته رفته از صفحه رشد فاصله میگیرند و دورتر میشوند.
علت ایجاد کیست ساده استخوان چیست؟
هنوز هیچ علت مشخصی برای ایجاد کیستهای ساده استخوانی شناسایی نشده است و تنها چند فرضیه تایید نشده برای ایجاد این کیستها مطرح میباشد.
کیست ساده استخوان چه علائمی ممکن است داشته باشد؟
همانطور که بالاتر هم گفتیم، بسیاری از کیستهای استخوانی هیچ علامت خاصی از خود به جا نمیگذارند و به صورت اتفاقی شناسایی میشوند. برخی از کیستها میتوانند استحکام استخوان را به قدری پایین بیاورند که آن استخوان حتی با یک آسیب بسیار جزئی نیز دچار شکستگی شود. به این نوع شکستگی، شکستگی پاتولوژیک گفته میشود. سایر علایم از جمله درد و توده قابل لمس نیز ممکن است به ندرت در محل کیست ایجاد شوند.
بیشتر بدانید: کیست بیکر چیست؟
کیست ساده استخوان چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک با گرفتن شرح حال و انجام معاینات بالینی، میتواند به وجود کیست ساده در استخوان شک کند. در این صورت، با درخواست انجام بررسیهای تصویربرداری میتواند به تشخیص قطعی برسد. مهمترین روش تصویربرداری در تشخیص کیست ساده استخوان، تصویربرداری با اشعه ایکس میباشد.
اشعه ایکس تصویر واضحی از ساختارهای متراکم مثل استخوان ایجاد میکند. معمولا پزشک با کمک این روش تصویربرداری میتواند کیست ساده استخوان را به راحتی تشخیص دهد. در صورت عدم تشخیص و شک بالینی بالا، روشهای تشخیصی دیگری مثل MRI و سی تی اسکن به کار گرفته خواهند شد.
روشهای MRI و سیتی اسکن میتوانند تشخیصهای مختلف را به خوبی از هم افتراق دهند و جزئیات بسیار بیشتری در اختیار پزشک قرار دهند. در صورتی که با وجود انجام تمام این تصویربرداریها همچنان تشخیص قطعی نشده باشد، از روشی به نام بیوپسی کمک گرفته خواهد شد. طی این روش، از مایع درون کیست نمونهای برداشته میشود و ماهیت آن زیر میکروسکوپ بررسی می شود.
چه روشهای درمانی برای کیست ساده استخوان به کار میرود؟
انتخاب روش درمانی مناسب به عوامل متعددی بستگی دارد. از جمله این عوامل میتوان به سایز کیست، میزان استحکام استخوان، میزان فعالیت کودک و علایم بیماری اشاره کرد. پزشک با در نظر گرفتن این عوامل، روش مناسب جهت درمان کیست را انتخاب خواهد نمود.
کیستهای کوچکی که علامت خاصی نیز ایجاد نکرده باشند اغلب تحت نظر گرفته میشوند؛ اما در شرایطی که کیست بزرگ باشند و باعث ایجاد نگرانی از بابت شکستگی استخوان شود، جراحی میتواند گزینه مناسبی جهت کاهش خطر بروز شکستگی باشد.
در صورت ایجاد شکستگی پاتولوژیک در اثر کیست، اجازه میدهیم تا شکستگی خودبخود و بدون نیاز به انجام عمل جراحی درمان شود. حدود یک چهارم کیستها در طول ترمیم شکستگی به صورت خودبخودی درمان میشود. در صورتی که کیست همچنان باقی بماند، جهت درمان کیست و پیشگیری از شکستگیهای احتمالی آتی، عمل جراحی انجام خواهد شد.
طول دوره نقاهت پس از انجام عمل جراحی بستگی به اندازه و محل کیست خواهد داشت. اغلب افراد میتوانند پس از ۳ الی ۶ ماه، فعالیتهای روزمره خود را از سر بگیرند. البته پزشک نیز دستورالعملی برای دوره نقاهت در اختیار فرد قرار خواهد داد تا این دوره به بهترین شکل ممکن گذرانده شود.
کیستهای استخوانی ساده، بدون در نظر گرفتن روش درمانی، در ۲۵ الی ۵۰ درصد موارد خطر عود دارند. هرچه کیست در سنین پایینتری ایجاد شده باشد، خطر بازگشت کیست نیز بالاتر خواهد بود؛ به همین دلیل، استخوان درگیر باید به صورت مرتب تحت نظارت پزشک مورد بررسی قرار بگیرد. وقتی کودک دوره رشد خود را تکمیل کند، دیگر کیستی در آن محل رشد نخواهد کرد.
https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/unicameral-bone-cysts/